Statystyki upraw roślin GM na świecie w roku 2016

Organizacja ISAAA (International Service for the Acquisition of Agri-biotech Applications) opublikowała doroczny raport na temat statusu upraw roślin genetycznie modyfikowanych na świecie. To już 21. opracowanie, w którym przedstawiane są aktualne dane o uprawie roślin GM.

W tegorocznej edycji przedstawiono statystyki za 2016 rok, jak również podsumowanie niektórych danych od roku 1996 – czyli od przyjętego początku upraw GMO na szeroką skalę. W raporcie omówiono także sytuację w poszczególnych państwach i regionach świata, odrębny rozdział poświecono globalnym skutkom upraw roślin GM, przeanalizowano trendy i perspektywy rozwoju tego sektora. Po szczegóły odsyłam do dokumentu głównego: Global Status of Commercialized Biotech/GM Crops: 2016. W dzisiejszym wpisie przedstawię najważniejsze dane.

Rok 2016 okazał się rekordowym. W stosunku do poprzednio roku areał upraw GMO na świecie wzrósł o 5,4 mln hektarów (3 proc.) i osiągnął powierzchnię 185,1 mln ha. Sytuacja zaskakująca, ponieważ spodziewałem się dalszej stagnacji (jak to miało miejsce w 2015 r.).

Oficjalnie rośliny GM są uprawiane w 26 państwach, z czego 19 stanowią państwa rozwijające się. Liderem upraw GMO są Stany Zjednoczone – 72,9 mln ha (wzrost o 3 proc.). Kolejne państwa: Brazylia – 49,1 mln ha (+ 11 proc.), Argentyna – 23,8 mln ha (- 3 proc.), Kanada – 11,6 mln ha (+ 5 proc.), Indie – 10,8 mln ha (- 7 proc.). W Europie tylko 4 państwa uprawiają rośliny GM – Czechy, Słowacja, Hiszpania i Portugalia (w tym gronie nie ma Polski – na terenie naszego kraju obowiązuje zakaz). Areał upraw GMO – kukurydzy – wyniósł 136 363 ha, z czego prawie całość uprawiano w Hiszpanii (129 081 ha).

Wśród uprawianych gatunków dominują soja, kukurydza, bawełna i rzepak. Najwięcej uprawia się soi genetycznie modyfikowanej – 91,4 mln ha, co stanowi aż 50 proc. całkowitego areału uprawy GMO na świecie i 78 proc. całkowitego areału upraw tego gatunku na świecie. Kukurydza stanowi 33 proc. globalnego areału GMO i 26 proc. gatunku. Bawełna: 12 proc. areału GMO i 64 proc. gatunku. Rzepak: 5 proc. z GMO i 24 proc. areału uprawy całego gatunku. Pozostałe rośliny GM to tylko 1 proc. całkowitego areału upraw GMO na świecie.

Uprawiane GMO w roku 2016 to głównie rośliny z odpornością na herbicydy (HT) – 47 proc. – oraz szkodniki (IR). Coraz większą popularność zdobywają odmiany typu „stack” – 41 proc. – czyli z więcej niż jednym rodzajem modyfikacji/cechy, np. z odpornością na szkodniki i herbicyd.

Uprawa roślin GM przynosi korzyści nie tylko rolnikom czy firmom nasiennym, ale także konsumentom oraz środowisku. Dzięki odmianom GM wzrasta produktywność rolnictwa. Szacuje się, że poprzez stosowanie GMO wyprodukowano dodatkowe 574 mln ton ziarna w latach 1996-2015. Zwiększona produktywność skutkuje zmniejszonym naciskiem na naturalne ekosystemy. Gdybyśmy chcieli utrzymać obecny poziom produkcji roślinnej bez odmian GM, należałoby wykarczować ok. 20 mln ha lasów (powierzchnia Polski to ok 31 mln ha).

Uprawa roślin GM skutkuje spadkiem zużycia pestycydów. W samym roku 2015 to ok. 34 mln kg pestycydów mniej na polach. Skumulowana ilość niezaaplikowanych środków ochrony roślin za lata 1996-2015 wynosi 620 mln kg substancji aktywnych. To pozwoliło na zredukowanie negatywnego oddziaływania rolnictwa na środowisko naturalne aż o 19 proc. (wyrażone współczynnikiem EIQ – Environmental Impact Quotient). W samym 2015 r. poprzez uprawę GMO zredukowano emisję CO2 o 26,7 mld kg, co odpowiada emisji CO2 przez 12 mln samochodów w ciągu roku.

Mimo że największy areał upraw roślin GM jest w USA, to prawie 90 proc. rolników uprawiających GMO pochodzi z biednych państw rozwijających się. To w ich przypadku widać, jak pożyteczne mogą być odmiany GM w redukcji biedy i zwiększeniu samowystarczalności żywieniowej.

Kończąc, wspomnę tylko, że mimo upływu 25. roku upraw roślin GM nadal nie znaleziono żadnych dowodów, które by potwierdziły, iż uprawa GMO wyrządza szkody środowisku naturalnemu. Nie doszło do żadnej katastrofy ekologicznej i nic nie wskazuje na to, żeby miało do niej dojść.

Nadal nie jest znany światu nauki ani jeden przypadek negatywnego oddziaływania autoryzowanych roślin GM na zdrowie ludzi czy zwierząt. Paradoksalnie, z uwagi na restrykcyjne regulacje związane z dopuszczaniem roślin GM na rynek, można uznać żywność GM za najlepiej przebadaną na świecie, a więc i najbezpieczniejszą, o czym wspomniało w 2016 r. 123 laureatów Nagrody Nobla w swoim liście w obronie roślin GM do społeczności międzynarodowej.