„Wolne od GMO” – czyli system dezinformacji konsumenta

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi wychodzi z inicjatywą wprowadzenia dobrowolnego systemu znakowania żywności „wolnej od GMO” – niezawierającej GMO oraz powstałej bez użycia GMO (np. pasz GMO). Jak uzasadnia resort, to spełnienie oczekiwań społeczeństwa oraz uregulowanie nieuregulowanej prawnie kwestii znakowania żywności GM.

Oba argumenty mocno naciągane, wręcz wprowadzają w błąd. Owszem, społeczeństwo w zdecydowanej większości opowiada się za znakowaniem, ale żywności zawierającej GMO, a nie wolnej od GMO. Ponadto ministerstwo mija się z prawdą, twierdząc, że kwestia znakowania produktów zawierających GMO jest w Polsce nieuregulowane prawnie.

Nasze prawo w tym względzie spełnia wszystkie wymagania Unii Europejskiej. Oznacza to, że wszystkie produkty zawierające GMO muszą być i są odpowiednio oznakowane. Wielokrotne inspekcje IJHAR potwierdzają, że prawo w tym względzie jest przestrzegane, choć oczywiście zdarzają się sporadyczne przypadki jego łamania.

Inicjatywa nie wychodzi naprzeciw oczekiwaniom społeczeństwa, a zaspokojeniu żądań grupki aktywistów anty-GMO, którzy od kilku lat prowadzą intensywną kampanię w sprawie wprowadzenia znakowania „wolne od GMO”, rozpowszechniając nieprawdziwe informacje o tym, że żywność sprzedawana w Polsce jest niewłaściwie znakowana.O ile nie jestem przeciwnikiem znakowania żywności zawierającej GMO – co, jak wykazałem, już obecnie ma miejsce – o tyle wprowadzenie dodatkowego systemu znakowania nie przyczyni się do lepszego informowania konsumenta o składzie produktu, a tylko jeszcze bardziej zamiesza w głowach.

Obecnie obowiązujący system znakowania jednoznacznie pozwala na identyfikację produktów zawierających GMO – muszą być oznakowane. Wprowadzenie znakowania „wolne od GMO” tylko to utrudni. System ma być dobrowolny, a więc skorzystają z niego pewnie tylko ci producenci, którzy będą chcieli zapłacić za tego typu certyfikat (wątpię, by odbywało się to bez poniesienia dodatkowych kosztów – choćby inspekcji i certyfikacji).

Będziemy mieli na rynku produkty oznakowane jako zawierające GMO, produkty dobrowolnie oznakowane jako „wolne od GMO” i nieposiadające żadnego z tych oznaczeń. W przypadku tych ostatnich konsumenci będą czuć się skonfundowani, no bo skoro nie jest oznakowane jako wolne od GMO, to w domyśle będą uważać, że zawierają GMO, choć w rzeczywistości nie zawierają (bo musiałyby być wtedy odpowiednio oznakowane).

Konsumenci na tym niestety nie skorzystają, wręcz przeciwnie, pojawi się system znakowania, który będzie wprowadzać klientów w błąd. Producenci żywności też będą mieli kłopot i być może także dodatkowe koszty z dostosowaniem do nowego systemu znakowania (jeśli zechcą w nim uczestniczyć). Kto więc zyska najwięcej? Producenci tzw. ekologicznej żywności, którzy obecnie chyba jako jedyni spełniają wymogi systemu znakowania „wolne od GMO” – nie dziwi jednocześnie, że to oni najzagorzalej wspierają tą inicjatywę. Żywność tzw. ekologiczna z definicji nie zawiera GMO i w jej produkcji nie można wykorzystywać produktów GM – jednak konsumenci nie do końca są tego świadomi. Nowy system na pewno to ułatwi.

System znakowania żywności „wolne od GMO” to kolejny element kampanii organizacji ekologistycznych, mający na celu stygmatyzację skądinąd pożytecznej technologii oraz przekierowanie zainteresowania konsumentów na produkty „eko”. Nie mam wątpliwości, że wielu producentów także konwencjonalnej żywności będzie chciało skorzystać z systemu znakowania „wolne od GMO”, co będzie oznaczać rezygnację z korzystania z GMO w procesie produkcji, np. porzuci stosowanie pasz zawierających GMO.

Taki wydaje się główny cel zwolenników systemu znakowania „wolne od GMO” – walka z GMO i pośrednie wymuszanie na producentach ograniczenie ich wykorzystania w łańcuchu żywieniowym. Na pewno nie posłuży to nam, konsumentom, nie zwiększy to naszej świadomości. Ministerstwo Rolnictwa zamiast wprowadzać dobrowolny system znakowania „wolne od GMO”, który tylko z pozoru będzie ułatwiać konsumentom wybór produktów, powinno skupić więcej środków na upowszechnianiu wiedzy na temat obowiązującego systemu znakowania, który pozwala jednoznacznie odróżnić produkty zawierające GMO.