Wandalem być

Z niedowierzaniem przeczytałem wczoraj doniesienie prasowe z Francji. Sąd apelacyjny uniewinnił 54 aktywistów, którzy w roku 2010 zniszczyli doświadczalne uprawy genetycznie modyfikowanych winorośli [1]. Przewodniczący sędzia argumentował, że „ewidentnie błędnie oceniono ryzyko związane z uwolnieniem do środowiska genetycznie modyfikowanych winorośli”.

Rok 2010, 15 sierpnia, godzina 5:00. Grupa 54 aktywistów wdziera się na ogrodzone poletka doświadczalne winorośli GM [2]. Niszczą 70 roślin uprawianych w ramach projektu naukowego finansowego z publicznych środków. Celem badań jest uzyskanie winorośli odpornych na groźną chorobę wirusową. Trwające już 5 lat doświadczenia prowadzone są przez naukowców z Narodowego Instytutu Badań Rolniczych (INRA), jednej z najlepszych jednostek naukowych na świecie. Sprawcami są członkowie organizacji o nazwie „Żniwiarze ochotnicy” (Faucheurs Volontaires). Zszokowanie wyraża ministerstwo rolnictwa i kieruje sprawę do sądu. W 2011 zapada wyrok. Sędzia uznaje aktywistów za winnych i skazuje 54 wandali na 2 miesiące pozbawienia wolności w zawieszeniu oraz nakłada na każdego po 1200 euro grzywny.

Nie wiem na jakiej podstawie sąd apelacyjny uznał doświadczenia za nielegalne i niebezpieczne (nie dotarłem do uzasadnienia). Prowadzenie tego typu badań jest regulowane bardzo restrykcyjnymi przepisami na poziomie Unii Europejskiej. Wcale nie jest łatwo zdobyć pozwolenie na uwolnienie GMO do środowiska. Zniszczone przez aktywistów badania musiały spełnić wszystkie formalne wymagania, a więc również opinię ekspertów którzy uznali, że nie stanowią one zagrożenia. Nie znam uzasadnienia wyroku, ale wątpię by doszło tutaj do uchybienia procedur. W innym razie już w pierwszej instancji sąd na pewno by to wytknął.

Nawet jeśli uznać wyrok sądu apelacyjnego za zasadny = doświadczalne poletka były nielegalne, to nie widzę powodu dla którego można legitymizować i uważać za właściwe postępowanie 54 wandali. Sądziłem, że w Europie panują nieco inne standardy. Owszem, to nie pierwszy przypadek uniewinnienia wandali za niszczenie poletek GMO [3]. Jednak poprzednia taka sytuacja miała miejsce 14 lat temu. Jak się okazuje, niszczenie publicznej własności może być legalne. Jest tylko jeden warunek. Niszczyć należy doświadczenia i badania naukowe nad GMO finansowane ze źródeł publicznych. Niszczenie doświadczeń „prywatnych” wydaje się być zbyt ryzykowne (koncerny mają całkiem niezłych prawników i nie żałują na nich pieniędzy).

Sąd orzekł. Wandale okazali się niewinnymi dobroczyńcami. W takim razie sąd powinien wydać polecenie prokuraturze, by zaczęła ścigać tych, którzy prowadzili te nielegalne i niebezpieczne doświadczenia, czyli naukowców z INRA. Skazać takiego pomysłowego badacza, choćby w zawieszeniu. Może to w końcu powstrzyma zapędy tych naukowców, którzy nie wiadomo po co gmerają w tych genomach czy jak im tam.

W jednostkach francuskich pracują najwybitniejsi specjaliści z genetyki i hodowli roślin na świecie. Współczuję im, że nie mogą wykorzystać swego potencjału. Nie sprzyjają im władze, które decyzją polityczną potrafią zniweczyć lata ciężkiej pracy (pisałem o zamknięciu w 2013 roku ostatnich doświadczeń polowych roślin GM [4]). Doświadczenia które uda się przeprowadzić będą zapewne zniszczone przez aktywistów (w roku 2006 we Francji zniszczono połowę z prowadzonych doświadczeń roślin GM). Jak widać wandale mogą czuć się bezkarni. Sprzyja im nawet wymiar sprawiedliwości. Wandalem być nie naukowcem, to jest życie.

1 – French anti-GM protestors walk free after destroying vineyard
2 – Destruction of a GMO trial forming part of an INRA research programme
3 – Greenpeace GM crop attack declared legal
4 – Ostatni nie będą pierwszymi

Inne wpisy na blogu o niszczeniu roślin GM (trochę martwi mnie to, że ta lista stale się wydłuża):
– Przekaż 1% podatku na niszczenie badań naukowych;
– Smutek;
– Włoskie Rothamsted;
– „Nie niszczcie naszych badań naukowych”.
– Laurka.