Bangladesz zaczyna uprawiać bakłażana Bt

W Bangladeszu oficjalnie rozpoczęto uprawę pierwszej rośliny genetycznie modyfikowanej – bakłażana Bt. W ten sposób kraj ten dołączył do grupy 29 państw, które uprawiają rośliny GM.

Genetycznie modyfikowany bakłażan jest odporny na szkodniki. Cechę tę uzyskano poprzez wprowadzenie do genomu rośliny genu Cry1Ac kodującego białko Cry (Bt) tzw. toksynę Bt. Związek ten jest naturalnym insektycydem powszechnie występujący w naturze (w bakteriach Bacillus thuringiensis). Białko Bt jest od dawna wykorzystywane w tworzeniu roślin genetycznie modyfikowanych odpornych na szkodniki. Jedyna roślina GM dopuszczona do uprawy w Europie – kukurydza MON810 posiada właśnie ten sam typ modyfikacji. Ciekawostką może być fakt, iż toksyna Bt jest od dawna i z powodzeniem używana w rolnictwie organicznym.

Genetycznie modyfikowany bakłażan ma przynieść wiele korzyści rolnikom i konsumentom. Roślina jest odporna na szkodniki, które potrafią spowodować straty w plonie sięgające 50-70%. W konwencjonalnej uprawie rolnicy walczą z owadem stosując do 80 oprysków insektycydami rocznie (choć rekomenduje się „tylko” 25 oprysków). Stosowanie środków ochrony roślin do zwalczania szkodnika znacznie zwiększa koszty produkcji (a więc i cenę produktów), stwarza zagrożenie dla środowiska (gleby i organizmów niedocelowych) oraz jest po prostu szkodliwe dla konsumentów (znaczna akumulacja pestycydów w tkankach). Dzięki uprawie bakłażana Bt można zrezygnować ze stosowania insektycydów z korzyścią dla rolników, środowiska i konsumentów.

Bakłażan ma jeszcze jedną zaletę. Nie jest sprzedawany na rynek przez Monsanto czy innego przedstawiciela przemysłu agrobiotechnologicznego. Roślina została opracowana w 2005 roku przez naukowców z Narodowego Instytutu Rolniczego (BARI). Kilka lat trwały liczne doświadczenia polowe prowadzone w różnych strefach agroekologicznych. Na chwilę obecną instytut posiada cztery odmiany bakłażana z modyfikacją Bt (Uttara, Kajla, Nayontar i ISD006). Nie są one jeszcze dostępne w sprzedaży.

Sadzonki bakłażana GM zostały oficjalnie przekazane 20 rolnikom przez Minister Rolnictwa – panią Matię Chowdhury, która przy okazji ujawniła nieco kulisy. „Zdecydowaliśmy się na uprawę bakłażana Bt po przeprowadzeniu wielu różnorodnych i wymaganych prawem badań i doświadczeń. Prowadzone były na terenie kraju jak i za granicą. Poświęciliśmy wiele lat na testowanie i analizę potencjalnych korzyści i wad wynikających z uprawy bakłażana Bt.”

Decyzja władz spotkała się ze sprzeciwem ekologistów. Ulubiony argument ad Monsantum, czyli straszenia korporacjami i patentami nie ma zastosowania w przypadku bakłażana Bt, który opracowano z publicznych środków. Postanowiono więc skupić się na straszeniu bliżej nie zidentyfikowanymi zagrożeniami dla zdrowia oraz środowiska, które to rzekomo bakłażan stwarza. Jedna z bardziej znanych organizacji zwalczając GMO – GM Freeze (Wielka Brytania) przestrzegała rząd Bangladeszu, że wprowadzenie do uprawy tej rośliny spowoduje negatywną reakcję rynków europejskich, nieakceptujących GMO. Sęk jednak w tym, iż Bangladesz nie eksportuje bakłażanów do Europy (ani do żadnego innego kraju) o czym aktywiści GM Freeze zdaje się zapomnieli.

Przykład bakłażana Bt jest kolejnym zaprzeczeniem wielu mitów związanych z GMO. Genetycznie modyfikowane organizmy to nie tylko korporacje. Nie jest to technologia wyłącznie bogatych farmerów. Jest to technologia idealna dla państw takich jak Bangladesz, gdzie konsumentów nie stać na „ekskluzywną” żywność ekologiczną i gdzie rolnikom brak środków na sprzęt i środki ochrony roślin. W przypadku takich roślin jak bakłażan, którymi nie interesuje się wielki przemysł, inżynieria genetyczna wydaje się być szczególnie przydatna. Szkoda, że tak wiele osób tego nie dostrzega i skupia swe wysiłki (i często znaczne sumy pieniędzy) na zwalczaniu technologii o ogromnym potencjale. Wszystko w imię walki z Monsanto.

Modified brinjal goes to farmers