Laurka

Rzecz będzie dotyczyć aktów wandalizmu skierowanych przeciw prowadzonym w Europie testom/badaniom genetycznie modyfikowanych zbóż. Moje ostatnie dwa wpisy o pszenicy odstraszającej mszyce oraz pszenicy zawierającej zwiększone ilości skrobi opornej, zainspirowały mnie do napisania tego tekstu. W jednym z przypadków aktywiści zniszczyli uprawy doświadczalne transgenicznych odmian, w drugim przypadku jak na razie tylko grożą, że to zrobią. Nie są to oczywiście odosobnione przypadki, gdy niszczy się poletka testowe zbóż GMO. Zastanawiałem się jednak jaka jest skala tego problemu i jakie są tego skutki. Docierając do kolejnych informacji na ten temat rosło moje przerażenie, jak bardzo działania aktywistów szkodzą rozwojowi nauki, a pośrednio również rozwojowi gospodarki europejskiej opartej o nowoczesne technologie.

Na jednym z polskich portali rolniczych, można przeczytać krótką notkę o tym, że w latach 2005-2010 zniszczonych zostało ok. 210 upraw GMO. Dane te dotyczą samych Niemiec. Wielu z nas pewnie uważa, że niszczone są tylko uprawy genetycznie modyfikowanych zbóż, których właścicielem są korporacje. Rzeczywiście duża część to pola doświadczalne firm agrobiotechnologicznych lub komercyjne uprawy rolników którzy uprawiają zboża GMO. Niestety, bardzo duży odsetek całości stanowią akty wandalizmu dokonane na poletkach doświadczalnych prowadzonych przez instytucje naukowe, finansowane przez podatników. W latach 1999-2010 odnotowano łącznie ponad 70 aktów wandalizmu dokonanych na polach, na których prowadzono doświadczenia finansowane przez publiczne instytucje naukowe. Te ponad siedemdziesiąt przypadków dotyczy tylko czterech krajów europejskich: Francji, Szwajcarii, Niemiec oraz Wielkiej Brytanii. Zapewniam, że liczba ta obecnie jest dużo większa.

We Francji, w 2006 roku zniszczono połowę z prowadzonych doświadczeń polowych zbóż GMO. Skutek jest taki, że obecnie nie prowadzi się w tym kraju żadnych testów genetycznie modyfikowanej odmiany kukurydzy. W Wielkiej Brytanii, w latach 2000-2008 zniszczono 41 pól doświadczalnych. Osiem z nich nie zostało wznowionych. W Niemczech, w roku 2009 również zniszczono 50% prowadzonych doświadczeń polowych transgenicznych zbóż. Do połowy roku 2011 zniszczonych zostało 6 z 16 miejsc, w których prowadzono takie badania. Wszystkie finansowane były przez niemieckie Ministerstwo Badań i Rozwoju, czyli przez podatników. Całkowita liczba prowadzonych testów transgenicznych zbóż w Niemczech spadła z 80 (2007 r.) do jedynie 16 (w roku 2011). I to w kraju o ogromnym potencjale naukowym, gdzie na badania pieniędzy się nie żałuje.

Dodać należy, iż zdecydowana większość doświadczeń miała na celu ocenę bezpieczeństwa testowanych odmian transgenicznych zbóż. Często właśnie tego typu badań domagają się przeciwnicy GMO, jednocześnie uniemożliwiając ich przeprowadzanie. Niektóre z doświadczeń zostały definitywnie zakończone. W niektórych z nich dochodziło również do aktów przemocy, np. pobicie ochroniarza próbującego zatrzymać aktywistów. Oczywiście zniszczenia pociągają za sobą niemałe straty finansowe wyceniane na dziesiątki tysięcy Euro.

Regulacje unijne dotyczące organizmów genetycznie modyfikowanych są najbardziej restrykcyjne na całym świecie. Szacuje się, że koszt rejestracji nowej odmiany na terenie Europy wynosi około 10 mln. Euro i trwa ok. 10 lat. Już z tego powodu na rejestrację nowych odmian transgenicznych zbóż stać jedynie duże i bogate firmy oraz korporacje. Działalność aktywistów oraz ich akty wandalizmu skutecznie odstrasza firmy przed prowadzeniem badań na naszym kontynencie. Instytucje naukowe nie za bardzo mają możliwości do przenoszenia swojej działalności poza granice kraju i są one zmuszone do jako takiego funkcjonowania w tym systemie.

Firmy agrobiotechnologiczne nie mają sentymentów i po prostu przenoszą działalność i ośrodki badawcze za granicę, najczęściej do USA lub Azji. Przykładem może być tu firma Monsanto, która zamknęła w roku 2003 ośrodek badawczy znajdujący się w Wielkiej Brytanii. Tak samo postąpiła w roku 2006 francuska firma Biogemma, przenosząc badania za ocean. W roku 2011 jedna wiadomość zdecydowanie ucieszyła przeciwników GMO, firma BASF zapowiedziała, że zamyka swoje laboratoria, w których prowadziła badania nad GMO, a dalsze prace rozwijać będzie poza kontynentem europejskim. Niektóre firmy, jak szwajcarska Syngenta, nawet nie próbowały stworzyć żadnego ośrodka badawczego w Europie. Są to na prawdę duże podmioty gospodarcze. Ile mniejszych firm zrezygnowało z inwestowania w tą technologię? Ile firm mogło w tym czasie powstać? Tego się już nie dowiemy.

Przeciwnicy wznoszą argumenty, że Europa uzależnia się od nasion transgenicznych zbóż wytwarzanych w amerykańskich firmach. Jak jednak w obecnych warunkach mają funkcjonować firmy biotechnologiczne w Europie? W jaki sposób mają rozwijać się kolejne, mniejsze podmioty gospodarcze zainteresowane tą technologią? Badania są drogie, rejestracja nowych odmian również, a na koniec i tak grupa aktywistów będzie niszczyć poletka doświadczalne transgenicznych zbóż. Europa posiada obecnie jedną z największych liczbę instytutów i uczelni na świecie, w których pracuje duża liczba utalentowanych ludzi z głowami pełnymi świetnych pomysłów. Kraje europejskie są bogate i dysponują dużymi środkami finansowymi, które przeznaczają na badania. Jest to niewyobrażalne i niewybaczalne wręcz jak marnowany jest potencjał drzemiący w naszych jednostkach naukowych. A na końcu wszyscy są zdziwieni, że USA, Chiny, Brazylia czy Indie powoli „odjeżdżają” Europie. Nikt jeszcze nie wymyślił lepszego sposobu na zwiększenie konkurencyjności gospodarki, jak inwestowanie w rozwój, badania i najnowocześniejsze technologie.

Field trials with GM potatoes and wheat destroyed,
Academic and governmental research on GMOs has been the target of numerous acts of vandalism in Europe,